آموزش الکترونیکی E-Learning

آموزش تولید محتوی الکترونیکی

e-Learning یا همان آموزش الکترونیکی امروزه به یکی موضوعات مهمی تبدیل شده است که در دنیای اینترنت و مجازی بسیار به آن اهمیت داده می شود. بسیاری از سازمان ها ، مراکز علمی و دانشگاه ها امروزه برای ارائه مطالب جدید به علاقه مندانی که توانایی حضور فیزیکی در کلاس های درس و یا محل های آموزشی را ندارند ، مطالب خود را به صورت آموزش های مجازی و به شکل جند رسانه ای برای کاربران در شبکه اینترنت قرار داده اند تا علاقه مندان به علوم مختلف اقدام به یادگیری آن ها بدین شکل نمایند. ساخت تصاویر چند رسانه ای برای آموزش های مجازی خود مستلزم استفاده از تکنیک های خاصی می باشد. گذشته از موضوعاتی نظیر رعایت اصول خاص ساخت آموزش های چند رسانه ای که خود شامل نکات ریز و درشت فراوانی می باشد ، موضوعات فنی ساخت این تصاویر نیز از اهمیت بسیار فراوانی برخوردار می باشد.

درس (محتوای) الکترونیکیE-content

برای ایجاد آموزش الکترونیکی باید مفاهیم یک کتاب یا درس با استفاده از ابزارهای الکترونیک انتقال یابد.بدین منظورلازم است که محتوای کتاب یا درس از حالت معمولی(کاغذی)به حالت دیجیتالی(الکترونیکی) تغییر یابدتا قابل انتقال با ابزار های الکترونیکی باشد.برای ایجاد آموزش الکترونیکی (e-learning) نیاز به تولید محتوای الکترونیکی (e-content) می باشد مراحل تولید محتوای الکترونیکی.

       1   -   طراحی :  تهیه سناریو و مراحل پروژه (آماده سازی محتوا جهت تبدیل به الکترونیکی )

       ‌2-      تولید : تولید اجزای مورد استفاده در تولید محتوای الکترونیکی

        ‌3-   جمع بندی : ترکیب اجزای تولید شده (شامل متن، عکس، انیمیشن، فیلم، صوت+ تعامل که به ارائه محتوا بپردازد  ) بر اساس سناریو و مراحل پروژه

        4-     انتشار : ارائه محتوای الکترونیکی از طریقCD یا Web

اجزای مورد استفاده در تولید محتوای الکترونیکی این اجزاء در کامپیوتر تحت عنوان فایل ذخیره می شوند و ما برای تهیه یک برنامه محتوای الکترونیکی به این نوع فایلها نیاز داریم. بنابراین آشنائی مختصری با انواع فایلها برای هر کسی که بخواهد تولید محتوای الکترونیکی کند ضروری است

1-   متونText :

یکی از اجزاء مهم تشکیل دهنده یک محتوای الکترونیکی،متنها هستند.متن میتواند از نوع ساده باشد ویا ساختار پیچیده تر و قالب بندی شده تری داشته باشد.مسئله اساسی که در متنها باید مورد توجه قرار گیرد نوع فونت و کد پیچ متن میباشد. باید توجه داشت که یک متن که در یک کامپیوتر به درستی در برنامه ای مثلاً واژه پرداز نمایش میابد، ممکن است در کامپیوتر دیگر کاملاً در هم ریخته باشد و یا اصلاً چیزی غیر از آنچه که مورد نظر شماست را نمایش دهد. اما اصلاً فونت و کد پیچ متن چیست؟

فونت: در واقع نوع قلم است و نوع نمایش متن را تعیین میکند. هر فونت دارای خاصیتهای دیگری مثل سایز ، ضخامت ، خمیدگی و زیر خط است. شما باید از فونت هایی استفاده کنید که علاوه بر فارسی بودن ، بر اساس کد پیچ انگلیسی مرتب شده باشند. کافی است که فونتهای مورد استفاده در پروژه را بر روی CD تولید محتوای الکترونیکی خود ذخیره نمایید و در قسمت فونت در شاخه ویندوز کاربر به وسیله یک فرمان که در نرم افزار های تولید محتوای الکترونیکی موجود است، نصب کنید.

کدپیچ:کدپیچ در واقع جدولی است که مقادیر "اسکی" را به کاراکترهای مشخص نسبت میدهد. به عبارت دیگر ، توسط جدول کد پیچ مقادیر عددی 0 تا 255 کد اسکی به اشکال یا حروف یک زبان خاص(مثلاًفارسی)  نسبت داده می شوند. در صورتیکه نمی توانید فارسی بنویسید ابتدا از طریق ContorolPanel -> Regional&LanguageOptionمطمئن شوید سیستم شما فارسی شده باشد.همچنین ازقسمتAdvanced ،کد پیج زبان فارسی برای نرم افزار های غیر یونیکد (مثل (Multi Media Builder)      نتخاب گردیده باشد.متن ها را می توانید به صورت مستقیم داخل برنامه های تولید محتوای الکترونیکی بنویسید. همچنین در صورتیکه متنی طولانی در سایر واژه پردازها (مثلاً (MicrosoftWord) آماده دارید ، می توانید آن را به قالب صفحات وب((Htmیا(Mht) ذخیره نمایید و در نرم افزار های تولید محتوای الکترونیکی از آن استفاده کنید

2-   تصاویرImage :

فایلهای تصویری از لحاظ نوع و ساختار بسیار متنوع میباشند و انواع گوناگونی را شامل می شوند. اما در یک دسته بندی کلی فایلهای تصویری را به دو دسته نقشه بیتی و برداری تقسیم می کنند.فایلهای نقشه بیتی فایلهائی هستند که اطلاعات تک تک نقاط تصویر را از لحاظ رنگ و مختصات در خود دارند در نتیجه حجم بالایی دارند. اما فایلهای برداری فایلهائی هستند که معادلات هندسی و ریاضی اجزاء تشکیل دهنده تصویر و مسیرهای رسم شده را در خود دارند بنابر این ازحجم کمتری برخودار می باشند. در برنامه های مالتی مدیا ما با فایلهای نقشه بیتی سرو کار داریم. برای آشنائی بیشتر با قالبهای تصویری مهمی که توسط MMB پشتیبانی می شوند و همچنین حجم هر کدام از آنها ، در زیر امده است که یک فایل تصویری را در تمام قالبها به همراه حجمشان به شما نشان میدهد.Bmp=1.25mb Jpg=361kb Gif=450kb Png=940kb Tif=750kb Pcx=1.06mb تصاویر ممکن است از طریق اسکن یک عکس با دستگاه اسکنر ویا استفاده از تصاویر آماده بر روی CDیا اینترنت بدست آید.برای ویرایش تصاویر می توانید از نرم افزار هایی مانند  AdobePhotoShopیا UleadPhotoImpact) استفاده نمایید.همچنین نرم افزار RealDrawامکانات خوبی برای ویرایش تصاویر و یا ساخت دکمه های مختلف تصویری در اختیار شما قرار می دهد

3-    اصواتSound :

فایلهای صوتی نیز از لحاظ تنوع و ساختار انواع زیادی دارند.انواع مهمتر این فایلهاکه درMMB نیز به خوبی پشتیبانی می شوند عبارتند از:

فایلهای Wav : این نوع فایلها از لحاظ کیفیت دارای سطح مطلوبی می باشند و انواع اصوات و فرکانسها را نیز میتوانند در خود ذخیره  کنند و از لحاظ ظرفیت بسیار حجیم اند زیرا هیچ گونه فشردگی ندارند.

فایل های Mp3 : این نوع فایلهای موسیقی در سالهای اخیر محبوبیت زیادی یافته و بسیار متداول شده اند. این فایلها علاوه بر کیفیت بسیار مطلوبی که دارند دارای فشردگی و حجم بسیار پایینی هستند.

فایلهای Mid : این نوع فایلها بیشتر برای ذخیره ملودی ها مناسب هستند. در واقع این نوع فایلها تنها محتوی نت های موسیقی به صورت اعداد و فرکانس هستند. از اینرو از لحاظ حجم بسیار اندک می باشند. حجم این فایلها معمولآ بیشتر از 100 کیلو بایت نمیشود.

فایلهای Mod : این فایل نیز در واقع نوع پیشرفته ای از فایل بالا میباشد. این فایلها نیز از نظر حجم نسبتآ کوچک هستند اما از نوع قبلی حجیمتر می باشند.برای تولید یا ویرایش صوت می توانید از نرم افزار هایی مانند  JetAudioیا SoundRecorder ویندوز استفاده نمایید

4-فیلم ها Film :

فایلهای ویدیوئی نیز انواع گوناگونی دارند که مهمترین آنها عبارتند از :
فایلهای Avi : این نوع فایلهای ویدیوئی دارای کیفیت مطلوبی بوده ولی از لحاظ حجم هیچ فشرده سازی بر روی آنها انجام نشده و بدین خاطر فایلهای حجیمی هستند.

فایلهای Mpeg : این نوع فایلها دارای کیفیت مطلوبی بوده و از لحاظ ذخیره سازی از الگوریتم فشرده سازی مناسبی برخوردارند و برای فیلمهای طولانی تر مناسبند.

فایلهای Dat : این نوع فایلها فرمت مخصوص ویدئو سی دی می باشد. این فایلها نیز از فشردگی خوبی برخوردارند.

فایلهای Mov : این فایلها از فشردگی خوبی برخوردار هستند و دارای کیفیت مناسبی نیز هستند. ولی اشکال اینجاست که برای پخش آنها نیاز به برنامه مخصوص دارید.

فایلهای Rm : این نوع فایلها دارای فشرده ترین فرمت بوده و از کیفیت بالائی نیز دارند.

برای تدوین یا ویرایش فیلم های ویدئویی می توانید از نرم افزار هایی مانندWindowsMovieMaker یا  premire Adobe  استفاده نمایید.همچنین از نرم افزارهایی مانند AdobeCaptivate یا  SnagItمی توانید برای تهیه فیلم یا عکس از محیط کار نرم افزار ها یا صفحه نمایش کامپیوتر استفاده نمایید. 

5.     تصاویر متحرکAnimation :

تصاویر متحرک ، مجموعه ای از تصاویر هستند که با فاصله زمانی مشخص پشت سر یکدیگر پخش می گردند.بنابراین مانند تصاویر به  دو دسته نقشه بیتی و برداری تقسیم می شوند.معمولاً قالب تصاویر متحرک نقشه بیتی، Gif و قالب تصاویر متحرک برداری، Swf می باشد.برای ساخت یک انیمیشن نقشه بیتی از نرم افزار UleadGifAnimatorو برای ساخت انیمیشن های برداری از نرم افزار هایی مانند AdobeFlash  یا  SwishMaxاستفاده نماید.

نرم افزار های تولید محتوای الکترونیکی در جمع بندی و تولید یک محتوای الکترونیکی باید با استفاده از نرم افزار های تولید چند رسانه ای،اجزای مورد نیاز برای انجام فرایند آموزش را در صفحه های مختلف قرار داد و با ایجاد تعاملات لازم کاربر را در امر آموزش هدایت نمود . نرم افزار های چند رسانه ای متعددی وجود دارند که در این زمینه می توانند مورد استفاده قرار گیرند.تعدادی از این نرم افزار ها به صورت حرفه ای برای این کار استفاده می شوند که به تخصص بالایی جهت کار با این نرم افزار ها نیاز می باشد.

 در این میان نرم افزار      Autoplay media studio یا به اختصار AMS  علاوه بر اینکه دارای محیطی ساده است، توانایی های لازم ، جهت ایجاد یک محتوای الکترونیکی با قابلیت های بالا را نیز دارا می باشد.این موضوع باعث شده تا افراد زیادی برای تولید محتوای الکترونیکی به آن روی آورند. این نرم افزار هم اکنون به عنوان نرم افزار عمومی تولید محتوای الکترونیکی شناخته می شود.

 

  برای انجام پروژه های تولید محتوای الکترونیکی نمی توان مجموعه نرم افزار خاصی را منحصر به فرد دانست.

در تولید محتوای الکترونیکی نیاز به تولید موارد زیر است که برای هر یک نرم افزاری به عنوان پیشنهاد به شما معرفی می شود:

۱ متن: Acrobat reader, PowerPoint, Presenter ،word

۲ عکس: SnagIt, Photoshop, photoimpact

۳ انیمیشن: Flash, Swishmax,Captivate

۴ فیلم:Camtasia, Captivate  .BB flashback

۵ صدا: SoundBooth, Sound Fourge, Audition, Captivate

۶ لوگو یا آرم: Xara3D, Flash

۷ اسلاید: PowerPoint, Captivate, Director، storyline

۸ آزمون: Captivate, Camtasia, Quiz builder, Elearning builder

۹ صفحه بندی و تولید اتوران:Captivate, Mutimedia Builder, Autorun Enterprise، Autoplay media studio

10 برنامه قابل نصب: Install Shield

11 ...

 

:: ساخت آموزش های مجازی به صورت حرفه ای توسط Adobe  Captivate  

 Captivate نام نرم افزاری قدرتمند برای ساخت آموزش های چند رسانه ای می باشد که با توجه به امکانات گسترده و ابزارهای مختلف موجود در آن کاربران می توانند بسیاری از نیازهای خود را در این زمینه برطرف نمایند. به کمک این ابزارها کاربران می توانند آموزش های خود را به صورت تصویری آماده سایز نموده و یا دوره های آموزشی را با قوانین مربوط به خود برای کاربران ارائه نمایند. قابلیت پرسش از کاربران دوره ها و طراحی امتحانات مجازی از ویژگی های دیگر این نرم افزار می باشد. این نرم افزار قدرتمند با ویژگی ها و ابزارهای فراوان یکی دیگر از تولیدات کاربردی کمپانی بزرگ نرم افزاری یعنی شرکت Adobe می باشد.

یکی از بهترین روش های آموزش، آموزش به صورت اینتر اکتیو است. اینتر اکتیو در این مقوله بدان معناست که کاربر همزمان با آموزش حرکات و رفتارها را انجام می دهد ،که این روش باعث می شود کاربر به سرعت و با دقت بیشتری مطلب را بیاموزد. نرم افزارهایی که در کشور ما به این روش ساخته می شوند متاسفانه تنها توسط تعداد معدودی از شرکت های تولید کننده نرم افزارهای آموزشی ساخته می شوند ، در صورتی که نرم افزارهایی موجود است که به وسیله آنها می توان یک چنین نرم افزارهای آموزشی با سرعت خیلی بیشتر از نوع سنتی ساخت. در روش قدیمی ، برنامه های آموزشی به صورت فیلم بودند که نه تنها باعث حجیم شدن بسته آموزشی می شد بلکه برای کاربر که مجبور بود ساعت ها را با آن سر کند خسته کننده بود.

اما هم اکنون نرم افزارهایی همچون Adobe Captivate را ما در اختیار داریم . این نرم افزار قدرتمند که در گذشته با نام Macromedia Captivate معروف بود ، بعد از آنکه شرکت Adobe امتیاز Macromedia را خرید به انحصار این شرکت در آمد و با نام Adobe Captivate عرضه شد، که هم کنون ورژن 5.5 آن عرضه شده است.Adobe Captivate 5.5 نرم افزاری قدرتمند در زمینه مالتی مدیا می باشد. این نرم افزار با برخورداری از تکنولوژی Flash در ایجاد فایل های مالتی مدیا با حجم کم بسیار مفید می باشد.

از Adobe Captivate  معمولا برای ساخت نرم افزارهای آموزشی استفاده می شود و همانطور که تاکید شد امکان سیمولاتور یا همان ساخت نرم افزار آموزش به صورت اینتر اکتیو است. کاربر در این نرم افزار می تواند محیط ،پنجره و نرم افزار خواص خود برای ساخت آموزش را انتخاب کند و تنها با کلیک کردن بر روی نرم افزاری که باید عملیاتی را انجام دهد آموزش خود را بسازید. Adobe Captivate  حتی توضیحات مربوط به انجام کارها را خود به صورت خودکار می نویسد ( که به صورت فینگلیش است). شما می توانید همزمان یا به صورت مجزا صدا برداری کنید و بر روی آموزش خود پیاده کنید.