آکادمی سلمان خان پیشگام نوآوری آموزشی

این روزها دانشگاه‌های مملو از دانشجویان جای خود را به اتاق‌های مشارکتی دهه 1960 داده که در آن دانشجویان می‌نشینند و از پشت کامپیوترشان تصویر استاد خود را می‌بینند. این کلاس‌ها، کلاس‌های درس سلمان خان، استاد مشهور اینترنتی است که حتی فرزندان بیل گیتس نیز از محضر آن استفاده می‌کنند

استادی که راه‌اندازی نخستین دانشگاه رایگان تحت وب را در سر می‌پروراند. تاکنون هزاران ویدیو از درس‌های وی به زبان‌های مختلف در اینترنت منتشر شده تا همه دانشجویان در هر کجای این کره خاکی که هستند از درس‌هایی که وی با روش‌های خاص خود تدریس می‌کند، استفاده کنند. سلمان خان 36 سال دارد، ولی سابقه خیلی خوبی در تدریس دارد و به خوبی می‌داند که چگونه حتی دانشجویان دانشگاه هاروارد و  را محو درس دادن خود کند. سلمان خان به دلیل موفقیت‌های شخصی‌اش در تحصیلات، بارها و بارها مشاوره و راهنمایی تحصیلی دوستان و آشنایان بسیاری را به همراه فرزندان‌شان به عهده گرفته و در نهایت به این فکر افتاد که رویای همیشگی‌اش یعنی تدریس را به دنیای وب بکشاند و با دایر کردن دانشگاه اینترنتی همه مردم جهان را به کلاس‌های درسش فراخواند. وب‌سایت آموزشی آکادمیک سلمان خان را میلیون‌ها نفر بازدید کرده‌اند. یکی از طرفداران این آکادمی، شرکت له‌برون جیمز  نام دارد که متخصص الگوریتمی به نام مونته‌ کارلو برای شبیه‌سازی است. این شرکت 37 کارمند دارد که بیشتر آنها را طراحان نرم‌افزاری تشکیل می‌دهد که برای شرکت‌هایی چون فیس‌بوک و گوگل برنامه طراحی می‌کنند. این امر بسیار شبیه به رسم و رسومات سیلیکون‌ولی است: آکادمی خان که شامل 3 هزار و 400 ویدیو به همراه آزمون‌های تعاملی و ابزارهایی برای معلمان است تا بتوانند ترسیم آماری از پیشرفت دانش‌آموزان خود داشته باشند. آکادمی خان یک سازمان غیرانتفاعی به شمار می‌رود که ماموریت ویژه‌ای دارد: «یک کلاس آموزشی جهانی رایگان برای هر کس در هر جا». در این آکادمی هیچ قاعده‌ای برای کارمندان وجود ندارد و هیچ راهی برای ورود به بازار بورس نیز نخواهد داشت. هزینه‌های آن از سوی افراد بشردوستانه تامین می‌شود و هیچ سرمایه‌گذاری نیز در آن انجام نشده است. در واقع رویکرد دوستانه و بیان ساده سلمان خان به نحوی است که کودکان و بزرگسالان درسرتاسر جهان را مشتاق می‌کند تا راه خویش را بیابند. خان می‌گوید: در ابتدا می اندیشیدم که یوتیوب تنها مکانی است که در آن شیرین‌کاری سگ‌های خانگی را در معرض نمایش دیگران قرار می‌دهند. این در حالی است که ویدیوهای وی ماهانه پذیرای بیش از 3 میلیون کاربر است. وی می‌افزاید: می‌توانستم از همان ابتدا کسب‌وکار پرسودی راه بیندازم که قابلیت سرمایه‌گذاری نیز داشته باشد، اما هم‌اکنون می‌بینیم که چندین سرمایه‌گذار دارم که یکی از آنها گوگل است. شاید در آن صورت نیز به یک میلیارد نفر دسترسی پیدا می‌کردم، اما این کار حداقل 50 سال طول می‌کشید جالب است بدانید که مجله تایم در سال جاری در فهرست صدتایی تاثیرگذارترین افراد، سلمان خان را در مقام چهارم جای داده است و افرادی چون بیل گیتس و شرکت گوگل از سلمان خان و ایده آموزشی‌اش پشتیبانی مالی می‌کنند. . شرکت گوگل تاکنون ۲ میلیون دلار به آکادمی‌خان کمک کرده و پس از آن نیز بیل گیتس ۴ میلیون دلار برای آنها حواله کرده است. به گفته وی، نوآوری آموزشی 50 سال آینده از هم‌اکنون شروع شده است. در واقع، بعد از دهه‌ها در بوق و کرنا کردن موضوع «بهسازی سیستم آموزشی» و صرف پول هنگفت که نتایج نسبتا کمی نیز به همراه داشت، فناوری بالاخره توانست روش یادگیری افراد را به نحو مناسبی تغییر دهد و فرصت‌های وسیعی را هم برای کارآفرینانی ایجاد کند که به دنبال سود زیادی هستند و هم برای ساختار شکنانی همچون خان. این در حالی است که براساس گزارش مشاوران اقتصادی رییس جمهور آمریکا، حدود 9/3 تریلیون دلار یا  درصد از تولید ناخالص داخلی در کل جهان به آموزش اختصاص یافته است و در این بین، آمریکا حدود 3/1 تریلیون دلار در سال در این زمینه هزینه می‌کند، اما با این همه در لیست 34 کشور عضو سازمان همکاری اقتصاد و توسعه ، در زمینه ریاضیات در رده 25، در زمینه علوم در رده 17 قرار دارد
ساده و بی‌آلایش
خیلی‌ها انتظار دارند که سلمان خان با این همه طرفدار در سرتاسر جهان و همینطور استفاده وی از اینترنت، دفتر کاری پیشرفته و به‌روز داشته باشد. اما چیزی که از تصاویر وی می‌توان دریافت دقیقا برعکس آن است. درب ورودی ساختمان آکادمی آنلاین وی هیچ تابلو، علامت یا نشانه اختصاصی ندارد و محل آن نیز بین یک فروشگاه لباس و رستوارن چینی واقع شده است. وی برای تهیه ویدیوهای آموزشی‌اش همیشه روی یک صندلی بزرگ و چرمی می‌نشیند و میزی بزرگ جلویش قرار دارد که تصویر همسر و دو فرزندش و یک دکتر که گفته می‌شود پدرش بوده، قرار گرفته است. کسانی که وی را از نزدیک دیده‌اند، می‌گویند که زمان می‌برد تا یخ او آب شود و خونگرمی مخصوص شرقی‌ها در وی نمایان شود. (سلمان خان در نیواورلئان به دنیا آمده، اما پدرش بنگلادشی و مادرش هندی است). خودش نیز در این باره می‌گوید: زمانی که مردم به ملاقاتم می‌آیند، نمی‌توانم رفتار صمیمانه‌ای با آنها داشته باشم و بیشتر می‌کوشم که خود را از آنها پنهان کنم.
با این حال، ظاهرش خیلی شبیه به نوابغ دره سیلیکون است. او شلوار جین، کفش نایک و لباس عادی به تن می‌کند. او علاقه خاصی به ویکی‌پدیا دارد و از آن به عنوان یکی از منابعش برای تهیه ویدیوهایش استفاده می‌کند. خودش در این مورد می‌گوید: ویکی‌پدیا از نظر علمی‌ اثبات شده و مستدل است، حتی می‌توان آن را دقیق‌تر و جدیدتر از دانشنامه‌های معمول به حساب آورد .سیستم فعلی آموزش، مرگ خلاقیت در بچه‌هاست
سلمان خان معتقد است که ماهیت مدارس فعلی تنها به مرگ خلاقیت ذهنی بچه‌ها منتج می‌شود و کنجکاوی طبیعی که خداوند در آنها به ودیعه گذاشته را نابود می‌‌کند. وی می‌گوید: زمانی که بچه‌ یک تا چهار ساله را می‌بینیم، به روشنی این حس کنجکاوی را در وی تشخیص می‌دهیم. به ناگاه وقتی وی به پنج سالگی می‌رسد، این حس کمرنگ می‌شود تا جایی که در 10 سالگی تقریبا چیز زیادی از آن باقی نمی‌ماند و تا ۱۸ سالگی تنها افراد انگشت شماری بویی از کنجکاوی می‌برند. بدین‌ترتیب بچه‌های بیچاره کنجکاوی‌زدایی می‌شوند.
از آنجایی که بچه‌ها قادر نیستند به حداکثر توانایی وجودشان دست پیدا کنند، جامعه نمی‌تواند آن طور که شایسته است به جلو پیش رود،
وی می‌افزاید: معتقدم که پتانسیل موجود در جامعه این نیست که ۵ یا ۱۰ درصد پیشرفت کند، بلکه باید این روند بسیار چشمگیرتر از این حرف‌ها باشد. اگر چنین شرایط ایده‌آلی فراهم شود، آنگاه قادریم با سرعت نور به ستاره‌ها برسیم، نرخ تولید ناخالص داخلی‌مان رشد بسیار کند و مردمانی شادتر و خوشحال‌تر داشته باشیم. (ترجمه: نسترن صائبی ) منبع: فوربس

سالهاست که آموزگاران بدنبال راههایی برای تغییر دادن شیوه های تدریس هستند. اینکه چگونه با استفاده از فن آوری جدید و مدرن روشهای آموزشی را دگرگون کنند. مفهومی که از آن بعنوان “کلاس معکوس” یاد می شود. معکوس در اینجا به مفهوم بدست آوردن اطلاعات جدید و آموزش در منزل و به جای آن، انجام تکالیف درسی در مدرسه است.
سلمان خان یکی از پیشگامان آموزش از طریق ویدئو در جهان است. مدرسه اینترنتی جهانی او، “خان آکادمی” نام دارد و شامل هزاران ویدئوی آموزشی رایگان است که در ماه ، میلیونها نفر در سراسر جهان آنها را تماشا می کنند.
برای استفاده بهینه از وقت، سلمان خان شروع به ضبط آموزشها و انتشار آنها بر روی سایت یوتیوب کرد. ظرف مدت زمان کوتاهی، هزاران هزار نفر از ویدئوهای او دیدن کردند.در سال 2008 میلادی سلمان خان یک موسسه غیر انتفاعی بنام “خان آکادمی” بنا کرد.
یک سال بعد کارش را ترک کرد و تمام وقتش را به این ماموریت جدید یعنی ارائه آموزش رایگان برای هر کس و در هر نقطه از جهان، اختصاص داد.
امروز به لطف حامیان مالی همچون گوگل و بنیاد گیتس، “خان آکادمی” نزدیک به 3500 فیلم از ریاضی و علوم تا تاریخ و هنر و بیش از 360 تمرین، بر روی وبسایت خود قرار داده است.
هر ماهه نزدیک به هفت میلیون دانش آموز از ویدئوهای آموزشی او استفاده می کنند. حدود دو سوم بیننده ها از آمریکای شمالی و بقیه از سراسر جهان هستند.
یکی از دبیرستانهای اوکلند کالیفرنیا، از شیوه “خان آکادمی” استفاده می کند. در کلاس ریاضی دانش آموزان به شیوه ای مستقل عمل می کنند. از طریق ویدئو در خانه درسهایشان را یاد می گیرند. برعکس، در کلاس درس به حل تمرینها می پردازند. معلم می تواند پیشرفت هر دانش آموز را بر روی کامپیوترش دنبال کند.در ایالات متحده آمریکا پانزده هزار کلاس درس آماده استفاده از شیوه خان آکادمی شده اند. سلمان خان امیدوار است که این روش را در سرتاسر جهان گسترش دهد.
نروژ و پروژه آموزش مجازی به سبک “خان آکادمی
در نروژ، پروژه آموزش مجازی مانند آکادمی سلمان خان، معلمان را تشویق کرده تا شیوه های آموزشیشان را تغییر بدهند و آنها را به سمت نیازهای فردی جهت بخشند.در دبیرستانی در نروژ، دانش آموزان هفته ای یکبار ولی بمدت پنج ساعت ریاضی یاد می گیرند. زمان طولانی کلاس هم می طلبد که از شیوه های خلاق در مدیریت آن استفاده شود تا نتایج بهتری هم به بار آید.در این دبیرستان که در نزدیکی اسلو است، بلطف ویدئوهای درسی معلم ریاضیات، نگرش بسیاری از دانش آموزان نسبت به این درس تغییر کرده است. با ویدئوهای آموزشی ارائه شده توسط معلمان، دانش آموزان راحت تر و بهتر از قبل مسئله های ریاضی را می فهمند و آنها را حل می کنند.معلمان با استفاده از شیوه جدید، تکالیف ساده و آسان را به خود دانش آموزان واگذار می کند و مسائل پیچیده تر را خودش شخصا برای دانش آموزان توضیح می دهد. این بهترین حالت ممکن برای استفاده بهینه از دانش آموزگار بصورت حضوری در کلاس است.با استفاده از این شیوه پویا، معلم می تواند با دانش آموزانش در ارتباط باشد. او نظرات شاگردانش را در مورد درسها دریافت می کند و به سئوالات آنها هم پاسخ می دهد. حتی می تواند بر انجام تکالیف منزل هم نظارت کند.منبع: یورونیوز