آموزش الکترونیکی و تولید محتوای آموزشی

E - learning & E - content

 
آموزش نیز نوعی برقراری ارتباط میان آموزگار و دانش آموز است و تا زمانی که ارتباطی منطقی چه از جهت کلامی و چه از جهت منطقی بین آموزگار و دانش آموز برقرار نشود، فرایند آموزش و آموختن محال و غیرممکن بوده و بی تردید به شکست می انجامد...

انچه در پی می آید، شیوه های جدید آموزشی به منظور برقراری ارتباط بیشتر و بهتر میان آموزگار و دانش آموز است؛ این شیوه ها اکنون یکی از رایج ترین شیوه های آموزشی در کشورهای اروپایی و آمریکا است.روانشناسان معتقدند آن چه کودک را به فراگیری بیشتر و بهتر تشویق می کند، اشتیاق او برای حضور در کلاس درس و اطمینان از آزادی عمل در حین فراگیری است، به این معنی که دانش آموز حضور فعال در کلاس را نوعی آزادی تلقی کرده و این آزادی او را برای حضور در کلاس مشتاق می کند.پژوهشگران مرکز مطالعات آموزشی یونیسف (Unicef) با مطالعه برروی شیوه های مختلف آموزشی دریافتند بهترین شیوه های آموزشی که می تواند به نحو مؤثری ارتباط بین آموزگار، دانش آموز و مباحث درسی را تداوم بخشد عبارت است از: آموزش گروهی، آموزش مستقیم، آموزش مستقل یا غیروابسته و آموزش ترکیبی یا مختلط.انتخاب هریک از این شیوه ها بسته به استقبال دانش آموزان و توانایی اجرای صحیح برنامه آموزشی توسط آموزگاران داشته و بهترین ملاک برای تشخیص شکست یا پیروزی طرح، راندمان کاری و فراگیری دانش آموزان است.

هدف از آموزش و پرورش ارتقای یادگیری است، به گونه ای که بر پایه چهار ستون یادگیری برای دانستن، انجام دادن، با هم زیستن و زیستن استوار است. در تحقق این هدف، یعنی ارتقای یادگیری، هر یک از عناصر نظام آموزش و پرورش نقش ویژه ای بر عهده دارند. از این میان، نقش برنامه های درسی که به وسیله معلم در کلاس درس به اجرا گذاشته می شود، از اهمیت خاصی برخوردار است. بنابراین برنامه درسی باید به گونه ای سازماندهی شود که دانش آموزان را برای زندگی در جامعه ای که به سرعت در حال پیشرفت و تغییر است، آماده کند.
رویکرد یادگیری پژوهش محور فرصت یادگیری از طریق عمل را برای دانش آموزان در زمینه موضوع های مورد علاقه شان به گونه ای فراهم می کند که به رشد مهارت های زندگی آنان منجر شود. دانش آموزان علاوه بر کسب تعداد زیادی از مهارت های زندگی بتوانند به تولید دانش و استفاده از اصول جست و جوگری نظام مند برای معنا بخشیدن به آنچه آموخته اند و عمل به آن در کلاس درس و خارج از آن مبادرت ورزند.
بهترین روش های تدریس کدام است؟
هیچ یک از روش های تدریس فی نفسه خوب یابد نیستند، بلکه نحوه و شرایط استفاده از آنهاست که باعث قوت یا ضعفشان می شود. لذا معلم باید با توجه به:
هدف های آموزشی، محتوای تدریس، نیازها و علایق دانش آموزان، امکانات موجود (زمان، فضا، وسایل و...)، تراکم دانش آموزی و... مناسب ترین شیوه را برای یک تندریس مطلوب انتخاب کند.
در یک جلسه تدریس ما نباید الزاما فقط از یک روش استفاده کنیم و بر حسب موقعیت می توانیم ترکیبی از الگوها و روش های تدریس را مورد بهره برداری قرار دهیم برای انجام این مهم باید شناخت، توانایی و مهارت فراوان در به کار بردن الگوهای متنوع تدریس داشته باشیم.

یکی از مناسب‌ترین شیوه‌های نوین آموزش، آموزش فردی و از جمله آموزش معکوس است. فصل‌نامه رشد آموزش فیزیک در جدیدترین شماره خود، مقاله‌ای را به این موضوع اختصاص داده است.
خدیجه کرمی و تینا شریفی نویسندگان این مقاله‌اند. آن‌ها در پژوهشی به بررسی مزایا و معایب استفاده از روش‌ معکوس در آموزش فیزیک پرداخته‌اند.
نویسندگان مقاله پس از مقایسة روش سنتی با روش نوین تدریس آورده‌اند: «به‌طور معمول معلم پس از صرف زمان زیادی در کلاس درس برای توضیح مفاهیم و یادداشت‌برداری توسط دانش‌آموزان و یا حتی برگزاری یک کلاس فعال، هنوز نمی‌داند که آیا دانش‌آموزان قبل از خروج از کلاس، مفاهیم را درک کرده‌اند یا نه؟ وقتی دانش‌آموزان مواد درسی را متوجه نمی‌شوند، تکالیف منزل را هم به درستی انجام نمی‌دهند؛ بنابراین دادن تکالیف منزل به دانش‌آموزی که نمی‌تواند آن را انجام دهد کار بیهوده‌ای است. یکی از روش‌هایی که کمک می‌کند تا دانش‌آموز همواره به مواد درسی دسترسی داشته باشد و نیز در حضور معلم تکالیف خود را انجام دهد، روش آموزش معکوس است.»
در ادامه مقاله می‌خوانیم: «در روش آموزش معکوس به دانش‌آموزان تأکید می‌شود که ویدیوی درس را در خانه ببینند، یادداشت‌برداری کنند و تمرین‌ها را در کلاس انجام دهند، تا زمانی که در کلاس حضور دارند، معلم بتواند در انجام تکالیف به آن‌ها کمک کند.»
درباره مزایای این روش آمده است:
•    در این روش دانش‌آموز در منزل به‌صورت آنلاین به منابع درسی دسترسی دارد و به‌طور خصوصی تحت آموزش قرار می‌گیرد. او می‌تواند بارها ویدئو را نگاه کند و یادداشت بردارد. حتی در صورت عدم دسترسی به رایانه می‌تواند از تلفن هوشمند استفاده کند و یا در سایت مدرسه حضور یابد.
•    یادداشت‌برداری از نکته‌های درس در منزل، حدود 30 دقیقه به مدت کلاس درس اضافه می‌کند. این زمان اضافی به معلم اجازه می‌دهد تا در کلاس درس به‌طور مستقیم با دانش‌آموز بر روی پروژه‌ها، تکالیف و فعالیت‌های آزمایشگاهی کار کند. هم‌چنین معلم در این وقت اضافه قادر به شناسایی دانش‌آموزان نیازمند به کمک و نیز کسانی خواهد بود که به علت خجالتی بودن اشکال خود را نمی‌پرسند.
•    درصد زیادی از تکالیف در کلاس درس در حضور معلم و با کیفیت بالا حل می‌شود.
•    دانش‌آموز غایب در منزل به محتوای درس دسترسی خواهد داشت.»
متن کامل این مقاله در فصل‌نامه رشد آموزش فیزیک، شماره 108، پاییز 1393 منتشر شده است.

 فهرست مطالب:

1 ) محتوای آموزشی چیست ؟

2 ) محتوای آموزشی با چه ابزارها و امکاناتی تولید می شود ؟

3) استانداردهای تولید محتوای آموزشی چیست ؟

4)یک محتوای آموزشی خوب چه ویژگیهایی دارد ؟

5 )برتریهایی محتوای آموزشی به آموزش "در کلاس" چیست ؟

 

محتوای آموزشی چیست ؟

محتوای آموزشی به مجموعه ای از عکسها، متنها، و انیمیشنهای صوتی و تصویری گفته می شود که به کمک تکنولوژی رایانه ای پدید آمده تا یک مبحث درسی را آموزش دهد. این محتواهای آموزشی توسط مدرسان این دروس و متخصصین رایانه ایجاد می شود و برای اجرا و یادگیری در اختیار متعلمین قرار می گیرد.

با همین تعریف اولیه مشخص است که در این شیوه تنظیم و تدریس مطالب درسی از دو روش آموزشهای بصری و شنیداری به خوبی استفاده می شود.

بهتر است که در همینجا این توضیح را بدهیم که افراد مختلف به سه روش عمده یاد می گیرند:روش شنیداری؛ روش بصری؛ روش جنبشی؛

نتایج پژوهش دانشمندان به رهبری دانشگاه کینگز کالج لندن نشان از موروثی‌بودن بالای نمرات امتحانی داشته و اینکه ویژگی‌های تحت تاثیر ژنتیک مانند شخصیت، مشکلات رفتاری، خودباوری و نه فقط هوش بر این نمرات اثرگذار هستند. به گزارش سرویس پژوهشی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، در این تحقیق، دانشمندان 13 هزار و 306 دوقلوی 16 ساله را در «شورای تحقیقات پزشکی» که توسط پروژه «مطالعه رشد اولیه دوقلوهای انگلستان» (TEDS) حمایت مالی می‌شود، بررسی کردند. این مطالعه، دوقلوها را در طیفی از رفتارهای غیرشناختی و شناختی بررسی کرد و دانشمندان به نمرات «گواهی عمومی تحصیلات متوسطه» (GCSE) آن‌ها دسترسی داشتند. در مجموع، 83 مقیاس موردنظر در 9 حوزه هوش، خودباوری (اعتماد به قابلیت‌های تحصیلی خود)، شخصیت، سلامتی، محیط خانه، محیط مدرسه، سلامتی، مشکلات رفتاری گزارش‌شده از سوی والدین و مشکلات رفتاری خودگزارشی کودکان فشرده شدند. دوقلوهای همسان در 100 درصد ژن‌هایشان و دوقلوهای غیرهمسان نیز در 50 درصد ژن‌هایشان شریک هستند. جفت‌های دوقلو دارای محیط یکسان یعنی خانواده، مدرسه و معلم یکسان بودند. با مقایسه‌کردن دوقلوهای همسان و غیرهمسان، محققان توانستند مشارکت‌های نسبی مولفه‌های محیطی و ژنتیکی را در تفاوت‌های آن‌ها تخمین بزنند. چون دوقلوهای همسان نسبت به دوقلوهای غیرهمسان در ویژگی خاص، بیشتر شبیه هم هستند، تفاوت‌های بین آن‌ها به خاطر ژنتیک و نه محیطشان هستند. «اوا کراپهول»، نویسنده ارشد این مقاله گفت: مطالعات پیشین نشان داده‌اند موفقیت تحصیلی موروثی است و در این تحقیق ما به دنبال کشف دلیل این موضوع بودیم. وی ادامه داد: ما دریافتیم نقش موروثی‌بودن موفقیت تحصیلی، بیش از هوش است و موفقیت تحصیلی در واقع ترکیبی از بسیاری از ویژگی‌هایی است که در سطوخ مختلف به ارث برده می‌شوند، بنابراین لذت‌بردن از یادگیری تحت تاثیر ژنتیک است. محققان دریافتند که قابلیت به ارث‌برده‌شدن نمرات GCSE، شصت و دو درصد بود. ویژگی‌های فردی بین 35 تا 58 درصد موروثی بوده و هوش بالاترین ضریب موروثی‌بودن را داراست و در مجموع، 9 حوزه موردتحقیق مسئول 75 درصد به ارث‌بردن نمرات GCSE بودند. قابلیت‌ موروثی بودن توضیح می‌دهد که تفاوت‌های بین کودکان تا چه حد می‌تواند به تفاوت‌های دی‌ان‌ای آن‌ها در جمعیتی خاص و در زمانی خاص نسبت داده شود. با این حال، کشف این موضوع که موفقیت تحصیلی ارثی است بدین معنا نیست که معلمان، والدین و مدارس نقش مهمی ایفا نمی‌کنند. جزئیات این مطالعه در مجله مجموعه مقالات آکادمی ملی علوم آمریکا منتشر شد.



منبع : اخبار و مقالات صنعت

آموزش تولید محتوی الکترونیکی

e-Learning یا همان آموزش الکترونیکی امروزه به یکی موضوعات مهمی تبدیل شده است که در دنیای اینترنت و مجازی بسیار به آن اهمیت داده می شود. بسیاری از سازمان ها ، مراکز علمی و دانشگاه ها امروزه برای ارائه مطالب جدید به علاقه مندانی که توانایی حضور فیزیکی در کلاس های درس و یا محل های آموزشی را ندارند ، مطالب خود را به صورت آموزش های مجازی و به شکل جند رسانه ای برای کاربران در شبکه اینترنت قرار داده اند تا علاقه مندان به علوم مختلف اقدام به یادگیری آن ها بدین شکل نمایند. ساخت تصاویر چند رسانه ای برای آموزش های مجازی خود مستلزم استفاده از تکنیک های خاصی می باشد. گذشته از موضوعاتی نظیر رعایت اصول خاص ساخت آموزش های چند رسانه ای که خود شامل نکات ریز و درشت فراوانی می باشد ، موضوعات فنی ساخت این تصاویر نیز از اهمیت بسیار فراوانی برخوردار می باشد.

درس (محتوای) الکترونیکیE-content

برای ایجاد آموزش الکترونیکی باید مفاهیم یک کتاب یا درس با استفاده از ابزارهای الکترونیک انتقال یابد.بدین منظورلازم است که محتوای کتاب یا درس از حالت معمولی(کاغذی)به حالت دیجیتالی(الکترونیکی) تغییر یابدتا قابل انتقال با ابزار های الکترونیکی باشد.برای ایجاد آموزش الکترونیکی (e-learning) نیاز به تولید محتوای الکترونیکی (e-content) می باشد مراحل تولید محتوای الکترونیکی.

       1   -   طراحی :  تهیه سناریو و مراحل پروژه (آماده سازی محتوا جهت تبدیل به الکترونیکی )

       ‌2-      تولید : تولید اجزای مورد استفاده در تولید محتوای الکترونیکی

        ‌3-   جمع بندی : ترکیب اجزای تولید شده (شامل متن، عکس، انیمیشن، فیلم، صوت+ تعامل که به ارائه محتوا بپردازد  ) بر اساس سناریو و مراحل پروژه

        4-     انتشار : ارائه محتوای الکترونیکی از طریقCD یا Web

اجزای مورد استفاده در تولید محتوای الکترونیکی این اجزاء در کامپیوتر تحت عنوان فایل ذخیره می شوند و ما برای تهیه یک برنامه محتوای الکترونیکی به این نوع فایلها نیاز داریم. بنابراین آشنائی مختصری با انواع فایلها برای هر کسی که بخواهد تولید محتوای الکترونیکی کند ضروری است

این روزها دانشگاه‌های مملو از دانشجویان جای خود را به اتاق‌های مشارکتی دهه 1960 داده که در آن دانشجویان می‌نشینند و از پشت کامپیوترشان تصویر استاد خود را می‌بینند. این کلاس‌ها، کلاس‌های درس سلمان خان، استاد مشهور اینترنتی است که حتی فرزندان بیل گیتس نیز از محضر آن استفاده می‌کنند

 یادگیری مبتنی بر محتوای چند رسانه ای 

در مدارس هوشمند معلمان برای تدریس مطالب درسی و افزایش میزان درک دانش آموزان از مطالب ارائه شده و تشویق ایشان به فراگیری دروس از اسلایدهای آموزشی،‌ نرم افزار های آموزشی ، بازی های رایانه ای، انیمیشن و دیگر محتوای چند رسانه ای در کلاس های درس بهره می برند. در کنار این سیستم ها معلمان می توانند از نرم افزارهای آموزش الکترونیک نیز بهره گیری نمایند و محتوای چند رسانه ای ایجاد شده را بر روی بستر اینترنت برای استفاده دانش آموزان در محیط خارج از مدرسه نیز فراهم کنند. تولید محتوای چند رسانه ای در مدارس به کمک معلمان و دانش آموزان صورت می پذیرد و در دوره های زمانی مشخص مرور می شود و مورد بازبینی قرار می گیرد. محتوای آموزشی تولید شده در مدارس هوشمند می تواند از طریق پورتال های الکترنیکی با مدارس دیگر نیز به اشتراک گذاشته شود ومعلمان مدارس مختلف ، دانش خود را با دیگران به اشتراک بگذارند.بدین روی یکی از جنبه های مدرسه هوشمند را می توان استفاده از فناوری های نوین به صورت گسترده برای تسهیل فرایند یادگیری و یاددهی دانش آموزان عنوان نمود